តើអ្វីទៅជាជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ?
ជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញជាជម្ងឺដែលមកពីកងសរសៃឌីសបែកប្រេះរួចខួរឌីសលៀនចេញគាបសង្កត់ត្រូវសរសៃប្រសាទ បណ្តាលអោយមានអាការៈឈឺចង្កេះនិងជើង។ ផ្នែកដែលឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ ជាទូទៅកើតឡើងត្រង់ឆ្អឹងកងចង្កេះចន្លោះ L4- S1និង L5-S1មានប្រមាណ៩០% ឌីសឆ្អឹង L3-4លៀនចេញមានប្រមាណ២% ឌីសនៃឆ្អឹងកងទាំង២លៀនចេញព្រមគ្នាមានប្រមាណ៦%ទៅ១៩%។
អត្រាកើតជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ
យោងតាមទិន្នន័យបូកសរុបបង្ហាញថា អត្រាកើតជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញនៅប៉ែកអ៊ឺរ៉ុបមាន១៥.២%ទៅ៣០% អត្រានេះកើនឡើងជាលំដាប់។ អ្នកកើតជម្ងឺនេះមានចាប់ពីក្មេងរហូតដល់ចាស់ ក្នុងនោះអាយុ៣០ទៅ៥០ឆ្នាំ អ្នកធ្វើការធ្ងន់ៗងាយបណ្តាលអោយមានជម្ងឺនេះណាស់។ ព្រមគ្នានេះ បុរសនិងស្រ្តីដែលហួសពីមធ្យមភាគកម្ពស់ក៍ងាយនឹងកើតដែរ ហើយបុរសមានអត្រាកើតខ្ពស់ជាងស្រ្តី។
កត្តាដែលបណ្តាលអោយកើតជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ
កត្តាចំបងដែលបណ្តាលអោយកើតជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញគឺការចុះខ្សោយនិងសឹករិចរិលនៃឌីសឆ្អឹងកង កត្តាជម្រុញបង្កររហូតមកដល់ពេលនេះនៅមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ តែក៏មានកត្តាពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន។
១.កត្តាអាជីព ៖ (១)អ្នកបើកបរស្ថិតក្នុងឥរិយាបថអង្គុយយូរពេកនិងរលាក់ ឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះទទួលសម្ពាធខ្លាំងហួស អាចបណ្តាលអោយឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះចុះខ្សោយសឹករិចរិលនិងលៀនចេញ។ (២)អ្នកធ្វើការអោនចង្កេះជាប្រចាំ ដូចជា៖កម្មកររ៉ែធ្យូងថ្មនិងកម្មករសំណង់ ងាយបណ្តាលអោយសរសៃកងឌីសឆ្អឹងកងបែកប្រេះលៀនចេញមក។
២.កត្តាបរិយាកាស ៖ បរិយាកាសត្រជាក់រងារឬសំណើមអាចធ្វើអោយរួញសរសៃឈាមតូចនិងសាច់ដុំ ធ្វើអោយសម្ពាធរបស់ឌីសឆ្អឹងកងកាន់តែធ្ងន់ អាចបណ្តាលអោយឌីសឆ្អឹងកងដែលចុះខ្សោយសឹករិចរិលនោះបែកប្រេះ។
៣.ការជក់បារី ៖ សារធាតុពុលមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនជាពិសេសនីកូទីនត្រូវស្រូបចូលទៅក្នុងឈាម ធ្វើអោយសរសៃឈាមតូចបង្រួមនិងស្ពឹក មាត់សរសៃកាន់តែតូច កាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់ឈាម។ ព្រមគ្នានោះសារធាតុពុលមួយផ្សេងទៀតគឺកាបោនម៉ូនូស៊ីត ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរអុកស៊ីហ្សែនក្នុងកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម ធ្វើអោយជីវជាតិបំប៉នឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះកាន់តែកាត់បន្ថយ បណ្តាលអោយដំណើរការចុះខ្សោយសឹករិចរិលកាន់តែធ្ងន់ៗ នាំអោយមានជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ។
៤.មានគក៌ ៖ ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះដោយលយចង្កេះទៅមុខពេកបន្ថែមសម្ពាធឌីសឆ្អឹងកង។
៥.ជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម ៖ សំខាន់ជះឥទ្ធិពលសរសៃឈាមជុំវិញឌីសឆ្អឹងកង កាត់បន្ថយបរិមាណចរន្តឈាម កាត់បន្ថយការប្តូរផ្លាស់កោសិកាចាស់ថ្មី ជាចុងក្រោយបណ្តាលយអោយបណ្តុំកោសិកាឌីសឆ្អឹងកងបែកប្រេះ។
រោគសញ្ញានៃជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ
អ្នកជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញជាច្រើនមានរោគសញ្ញាឈឺចាប់ដូចជាឈឺចង្កេះខ្នង ឈឺសរសៃប្រសាទឆ្អឹងកញ្ចូញគូទ។ ឈឺសរសៃប្រសាទនេះមានលក្ខណៈដូចជាឈឺរាលដាលចាប់ពីត្រគៀក ខាងក្រោយភ្លៅសងខាង ចំហៀងកំភួនជើងរហូតដល់កែងជើងឬខ្នងជើង។
(១)អាការៈឈឺចង្កេះ ៖ អ្នកជម្ងឺលើស៩០%មានអាការៈបែបនេះ។ បរិវេណឈឺចាប់សំខាន់គឺខាងក្រោមចង្កេះនិងត្រគៀក ជាទូទៅឈឺដោលជាប់រយៈពេលយូរ។ ពេលគេងរាបស្មើ ចង្កេះអាចកាត់បន្ថយការឈឺ ពេលឈរឬអង្គុយ ឈឺចង្កេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
(២)អាការៈឈឺរាលដាលអវះយវះក្រោម ៖ ការឈឺចាប់នឹងបណ្តោយតាមក្រោមចង្កេះ កំប៉េះគូទ ផ្នែកខាងក្រោយភ្លៅ ផ្នែកខាងចំហៀងកំភួនជើងបន្តរហូតដល់កែងជើង។
(៣)អាការៈចុះខ្សោយញ្ញាណអារម្មណ៍អវះយវះក្រោមនិងមុខងារចលនា ៖ ដោយសារសរសៃប្រសាទទួលរងប៉ះពាល់ បណ្តាលអោយបរិវេណញ្ញាណអារម្មណ៍ដែលបញ្ជានិងមុខងារចលនាចុះខ្សោយសឹងតែបាត់បង់ទាំងស្រុង។ ជាទូទៅគឺ ស្បែកស្ពឹក ត្រជាក់ល្ហឹម សីតុណ្ហភាពស្បែកធ្លាក់ចុះ។ល។ ពេលធ្ងន់ធ្ងរអាចមានលក្ខណះសាច់ដុំរួញស្វិតឬសាច់ដុំស្ពឹកមិនអាចកំរើក។
(៤)អាការៈបាត់បង់វិញ្ញាណ ៖ អាការៈប្រភេទនេះជាទូទៅមានដូចជាអវះយវះភេទស្ពឹកឈឺចាប់ បត់ជើងតូចគ្មានកម្លាំង បន្ទោរបង់មិនមានវិញ្ញាណ។ល។
ក្នុងករណីមានអាការៈដូចរៀបរាប់ខាងលើ គួរប្រញាប់ទៅពិនិត្យនៅមន្ទីរពេទ្យឯកទេស ដើម្បីទទួលបានការវិនិច្ឆ័យត្រឹមត្រូវនិងការព្យាបាល។
វិធីវិនិច្ឆ័យជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ
ពិនិត្យដោយរូបភាពសាស្ត្រ ៖
១.កាំរស្មីអ៊ិច ៖ ការពិនិត្យនេះអាចរកឃើញការចុះខ្សោយសឹករិចរិលនៃឆ្អឹងកងចង្កេះនិងភាពខុសប្រក្រតី មានសារៈសំខាន់ក្នុងការរំលឹកពីភាពសឹករិចរិលនៃឌីសឆ្អឹងកង។
២.ការស្កែនពិនិត្យ ៖ ការស្កែនឆ្អឹងកងចង្កេះអាចបង្ហាញច្បាស់ទីតាំង ទំហំ ទ្រង់ទ្រាយឌីសឆ្អឹងកងលៀនចេញនិងស្ថានភាពសរសៃប្រសាទនិងស្រទាប់ឆ្អឹងកងទទួលសម្ពាធ ហើយក៍អាចបង្ហាញពីស្ថានភាពធំក្រាស់នៃសរសៃយឺតលឿង ការដុះឆ្អឹងខ្ចី ភាពតូចចង្អៀតនៃបំពង់ឆ្អឹង។ ចំពោះការវិនិច្ឆ័យរោគជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញមានអត្រាច្បាស់លាស់រហូតដល់៨០%ទៅ៩២%។
៣.ការពិនិត្យអឹមរ៉ាយ ៖ អឹមរ៉ាយគ្មានកាំរស្មីវិទ្យុសកម្មទេ អាចផ្គុំគ្រប់ជ្រុងចេញជារូបរាង បង្ហាញបានលំអិតល្អចំពោះការវះកាត់ មានប្រតិកម្មខ្លាំងចំពោះការប្រែប្រួលជម្ងឺដ៍តូចល្អិតនៃរចនាសម្ព័ន្ធកោសិកា(ឧ៖ការជ្រួតជ្រាបនៃខួរឆ្អឹង)។
៤.រូបភាពចលនាសាច់ដុំ ៖ ក្នុងជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ រូបភាពចលនាសាច់ដុំជាចំបងតាមការពិនិត្យភាពរំញោចនៃសាច់ដុំអវះយវះក្រោមទាំងពីរដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងស្ថានភាពសរសៃប្រសាទ និងយោងតាមបរិវេណជុំវិញចលនាខុសប្រក្រតីមកវិនិច្ឆ័យកំណាត់ឆ្អឹងកងដែលឌីសលៀនចេញនិងសរសៃប្រសាទត្រូវគាបសង្កត់។
ប្រការត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននោះគឺ ការវិនិច្ឆ័យជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ ត្រូវយករោគសញ្ញា អាការៈសុខភាពនិងឯកសារថតរូបសាស្រ្តរួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីពិចារណាទាំងអស់ វិភាគរួមបញ្ចូលគ្នា ធានាបានចំនុចរួមនៃទិន្នន័យទាំងបី ទើបអាចធ្វើការវិនិច្ឆ័យបានច្បាស់លាស់។
វិធីព្យាបាលជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ
វិធីព្យាបាលជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញមានច្រើនប្រភេទ វិធីព្យាបាលខុសគ្នាមិនលក្ខណះពិសេសនិងប្រសិទ្ធភាពខុសៗគ្នា ស័ក្តិសមសម្រាប់អ្នកជម្ងឺស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនិងស្ថានភាពផ្សេងៗគ្នា។
១.វិធីទាញតម្រង់ ៖ តាមរយៈសមតុល្យរវាងកម្លាំងទាញនិងកម្លាំងត្រូវទាញ ធ្វើអោយផ្នែកក្បាលនិងកឋិតក្នុងស្ថានភាពទម្រង់ត្រឹមត្រូវអចលនាមួយ កែប្រែបន្តិចម្តងៗទិដ្ឋភាពឆ្អឹងកងករមានទម្រង់វៀច។
២.វិធីព្យាបាលដោយរូបសាស្ត្រ ៖ គឺប្រើប្រាស់សារធាតុរូបសាស្ត្រដែលបង្កើតដោយធម្មជាតិឬសិប្បនិម្មិត ដូចជាសម្លេង ពន្លឺ អគ្គិសនី កម្តៅ និងកំលាំងទំនាញ មកប្រើប្រាស់លើខ្លួនមនុស្ស ដើម្បីឈានដល់គោលដៅព្យាបាលនិងទប់ស្កាត់ជម្ងឺ។
៣.វិធីវះកាត់ ៖ វិធីវះកាត់សំខាន់គឺកាត់បន្ថយការគាបសង្កត់បំបាត់ការរំញោច បង្កើនលំនឹង ទប់ស្កាត់ការប៉ះពាល់បន្ថែម។ ប៉ុន្តែការវះកាត់មានផលលំបាកច្រើននិងផលប៉ះពាល់ច្រើន ហានិភ័យខ្ពស់ ឈឺចាប់ខ្លាំង។ អ្នកជម្ងឺដែលមានស្ថានភាពតួខ្លួនឬផ្នែកណាមួយមិនអាចវះកាត់បាន ដូចជាអាយុចំណាស់ខ្លាំង សុខភាពខ្សោយ រួមមានជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាលបេះដូងឬទឹកនោមផ្អែម ឬអ្នកជម្ងឺដែលមានជម្ងឺមិនអាចប្រើថ្នាំស្ពឹកសុទ្ធតែមិនអាចវះកាត់បាន។
វិធីព្យាបាលដែលមានលក្ខណះពិសេស
មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកបានអនុវត្តវិធី៣ក្នុងការព្យាបាលផ្នែកឆ្អឹងដោយស្នាមរបួសតូចបំផុត អាចមានប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញ រួមមាន ៖ ១.វិធីព្យាបាលគ្មានមុខរបួសវះកាត់ វិធីនេះមានគុណសម្បត្តិគឺគ្មានរបួស គ្មានហូរឈាម ស្នាក់នៅមន្ទីរពេទ្យរយៈពេលខ្លី ឆាប់សះស្បើយ មិនមានស្លាកស្នាមជាប់ស្អិត មិនបំផ្លាញលំនឹងនៃឆ្អឹងខ្នង។ ២.វិធីព្យាបាលមុខរបួសតូចចូលតាមចំហៀងក្រៅ។ ៣.វិធីព្យាបាលមុខរបួសតូចចូលតាមចំហៀង។ វិធីព្យាបាលមុខរបួសតូច មានគុណសម្បត្តិគឺមុខរបួសវះតូច(១ទៅ៣សម) ប្រើបានជាមួយជម្ងឺជាច្រើន ហូរឈាមតិច ប្រសិទ្ធភាពលឿន ស្នាក់នៅមន្ទីរពេទ្យរយៈពេលខ្លី ឆាប់សះស្បើយ។
ក្រៅពីវិធីព្យាបាលផ្នែកឆ្អឹងស្នាមរបួសតូចបំផុត មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកនៅមានអ្នកឯកទេសបំប៉នសុខភាព ផ្តោតសំខាន់ទៅលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងអ្នកជម្ងឺឌីសឆ្អឹងកងចង្កេះលៀនចេញផ្តល់នូវក្បួនបរិភោគអាហារដើម្បីសុខភាព រួមបញ្ចូលអាហារសុខភាពព្យាបាលតាមវេជ្ជសាស្ត្រចិន បង្កើនប្រព័ន្ធការពាររាង្គកាយ ពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពព្យាបាល។
ម្យ៉ាងទៀត មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកបង្កើតការិយាល័យទំនាក់ទំនងជាច្រើនប្រទេសក្នុងពិភពលោក រៀងរាល់ឆ្នាំទទួលព្យាបាលអ្នកជម្ងឺមហារីកជនជាតិបរទេសជាច្រើនដែលបញ្ជូនមកពីបណ្តាការិយាល័យទំនាក់ទំនង អ្នកជម្ងឺដែលឆ្លងកាត់ការព្យាបាលបានជាសះស្បើយមានពាសពេញប្រទេសនិងតំបន់ជាច្រើនដូចជាវៀតណាម ហ្វីលីពីន កម្ពុជា ឥណ្ឌូនេស៊ីនិងថៃ។ល។
មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកក្នុងស្ថានភាពមិនដាក់បន្ទុកបន្ថែមដល់អ្នកជម្ងឺ ផ្តល់នូវសេវាព្យាបាលយកចិត្តទុកដាក់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយដល់អ្នកជម្ងឺ ហើយក៍បង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងស្តង់ដារព្យាបាល។ មធ្យោបាយទំនាក់ទំនងរវាងវេជ្ជបណ្ឌិតនិងអ្នកជម្ងឺមានច្រើនរបៀប រួមមានការពិគ្រោះតាមអ៊ីនធើណែត ផ្ញើអ៊ីម៉ែល ទំនាក់ទំនងតាមទូរស័ព្ទនិងលក្ខណះជួបទល់មុខគ្នា ផ្តល់សេវាពិគ្រោះដល់អ្នកជម្ងឺទាំងឡាយ ជួយពួកគាត់មានប្រសិទ្ធភាពទប់ទល់ជម្ងឺមហារីក។អ្នកជម្ងឹជួបជាមួយក្រុមសហការីពេទ្យមានវេជ្ជបណ្ឌិត គិលានុបដ្ឋាយិការ អ្នកឯកទេសបំប៉នសុខភាពនិងអ្នកបកប្រែ បំពេញនូវតម្រូវគ្រប់កម្រិតថ្នាក់របស់អ្នកជម្ងឺមកពីប្រភពផ្សេងៗគ្នា។ អ្នកជម្ងឺក្នុងបរិយាកាសងាយស្រួលទំនាក់ទំនងព័ត៌មានបែបនេះអាចសហការទទួលការព្យាបាលដោយស្ងប់ចិត្ត។