អ្វីទៅជាជម្ងឺមហារីកពងស្វាស?

ជម្ងឺមហារីកពងស្វាសកើតនៅលើសរិរាង្គពងស្វាស ជាមហារីកប្រភេទកាចដែលបំលែងមកពីកោសិកាពងស្វាស។ គេបែងចែកមហារីកពងស្វាសជាពីរប្រភេទធំៗគឺ ៖ មហារីកកោសិកាបំលែងមកពីស្ពែម៉ាតូសូអ៊ីត(Spermtogenium) និង មហារីកកោសិកាតំណពូជដើមក្នុងពងស្វាស(Seminoma)។

តើអត្រាកើតជម្ងឺ និង អត្រារស់នៅនៃជម្ងឺមហារីកពងស្វាសមានលក្ខណៈដូចមេ្តចដែរ?

ជម្ងឺមហារីកពងស្វាសនៅកំរឃើញក្នុងផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តណាស់។ នៅក្នុងមហារីកដែលកើតលើបុរសទាំងអស់ជម្ងឺមហារីកពងស្វាសមានអត្រាប្រហែល២%។ ។ អ្នកដែលអាចកើតជម្ងឺនេះច្រើនជាបរុសភេទដែលមានអាយុ២០ទៅ៤០ឆ្នាំ ប៉ុន្តែប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលល្អក្នុងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត អត្រារស់នៅ៥ឆ្នាំអាចឈានដល់៩៥% ឬ ច្រើនជាងនេះ។

កត្តាដែលធ្វើអោយកើតជម្ងឺមហារីកពងស្វាសរួមមានអ្វីខ្លះ?

១. របបអាហារ ៖ បរិភោគអាហារជារុក្ខជាតិដែលមានសារធាតុអរម៉ូន សារធាតុបំប៉នអស់រយៈវែងមានគ្រោះថា្នក់បំផុត។

២. អត្តចរិត ៖ ការស្រាវជ្រាវក្នុងផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តបង្ហាញថា អត្តចរិតមិនរួសរាយ មនុស្សដែលមានសំពាធអស់រយៈពេលយូរ ងាយនឹងកើតជម្ងឺមហារីកពងស្វាស។

៣. បញ្ហាបរិកាសជុំវិញ ៖ ខ្យល់អាកាសកខ្វក់ វិទ្យុសកម្មមកពីម៉ាស៊ីនអេឡិចត្រូនិចដូចជា(កុំព្យូទ័រ ឆ្នាំងអគិ្គសនីចំអិនម្ហូប ឆ្នាំងសាច់អាំង វិទ្យុសកម្មចេញពីទូរស័ព្ទ) សំលេងរំខាន-ល- សុទ្ធតែជាកត្តាធ្វើអោយកើតជម្ងឺ។

៤. កត្តាតំណពូជ ៖ ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា ជង្ងឺមហារីកពងស្វាសមានទាក់ទងនឹងតំណពូជ។

អាការៈអោយសញ្ញាជាមុននៃជម្ងឺមហារីកពងស្វាសមានអ្វីខ្លះ?

១. ឈឺចាប់ពងស្វាសម្តងម្កាល

២. មិនមានកូន

៣. ពងស្វាសមានទំងន់ធ្ងន់

៤. ពងស្វាសហើមធំ

៥. ឈឺពោះម្តងម្កាល

៦. ពងស្វាសរឹងដូចដុំថ្ម

៧. អាការៈជម្ងឺសុដន់មនុស្សប្រុសលូតលាស់មិនពេញលក្ខណៈ

ជង្ងឺមហារីកពងស្វាសមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?

១. មហារីកពងស្វាសអាចធ្វើអោយងាប់កោសិកាបង្កកំណើត គ្មានកោសិកាបង្កកំណើត ដូចនេះធ្វើអោយមិនមានសមត្ថភាពបង្កើតកូន ហើយនៅអាចចំលងជម្ងឺផ្លូវភេទទៅអោយដៃគូ ធ្វើអោយកើតមានរោគស្រ្តីផ្សេងៗ។

២. មហារីកពងស្វាសធ្វើអោយតម្រងនោមអ្នកជម្ងឺរងការបំផ្លាញ បាត់បង់កំលាំងធាតុ រោយស្មាឈឺចង្កេះ ចាស់មុនអាយុ។

៣. មហារីកពងស្វាសអាចធ្វើអោយមុខងារផ្លូវភេទធ្លាក់ចុះ អាចដល់តែបាត់បង់មុខងារផ្លូវភេទតែម្តង។

រោគវិនិច្ឆ័យនៃជង្ងឺមហារីកពងស្វាសមានអ្វីខ្លះ?

១. ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យក្នុងបន្ទប់ពិសោធន៍ ៖ ជាចំបងមានការពិនិត្យឈាមβ-HCG、AFPនិង LDH។ ឈាមជាប៉ាន់នៃដុំមហារីកមានន័យយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការព្យាបាល ការតាមដាន និងព្យាករណ៍មុន។

២. ការពិនិត្យដោយរូបភាពវិជ្ជា ៖ ការពិនិត្យតាមប្រព័ន្ធរលកសំលេងB ការពិនិត្យតាមប្រព័ន្ធCTលើផ្នែកពោះ ការពិនិត្យតាមប្រព័ន្ធMRI ការឆ្លុះថង់កូនកណ្តុរ ការស្កេនតាមរលកវិទ្យុសកម្ម ការបាញ់កាំរស្មីX លើផ្នែកដើមទ្រូងជាជំនួយក្នុងការវិភាគថាមានមហារីកផ្លាស់ទីឬអត់។

៣. ការពិនិត្យសុខភាព ៖ ការពិនិត្យសុខភាពគឺជាវិធីពិនិត្យមើលថាមានវត្តមានមហារីកនៅក្នុងសារពាង្គកាយឬអត់។

ពិធីព្យាបាលបែបចាស់នៃជម្ងឺមហារីកពងស្វាស

១. ការព្យាបាលតាមការវះកាត់ ៖ ឆ្លងកាត់តាមឆ្អឹងត្រគាកចូលទៅកាត់ចោលពងស្វាសមួយចំនែក។

២. ការព្យាបាលតាមបែបគីមីសាស្រ្ត ៖ ជាធម្មតាវីធីនេះប្រើក្រោយការវះកាត់។ វាឆ្លងកាត់ផលិតផលថ្នាំទៅសំលាប់ចោលកោសិកាមហារីកពេញសារពាង្គកាយ ចាត់ទុកជាការព្យាបាលជំនួយ។

៣. ការព្យាបាលតាមប្រព័ន្ធវិទ្យុសកម្ម ៖ ការព្យាបាលនេះជាវិធីព្យាបាលមួយដែលប្រើកាំរស្មីមានថាមពលខ្ពស់មកសំលាប់កោសិកាមហារីក ហើយធ្វើអោយដុំសាច់រួមតូចហើយទៅសំលាប់កោសិកាមហារីកតែម្តង ចាត់ទុកជាការព្យាបាលតាមផ្នែកខ្លះ វាក៏អាចប៉ះពាល់ដល់កោសិកាមហារីកនៅក្នុងតំបន់ព្យាបាល។

ការព្យាបាលតាមលក្ខណៈពិសេសនៃវិទ្យាពេទ្យចិន

ឆ្លងកាត់ការស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាពេទ្យចិនអស់ច្រើនឆ្នាំមក ការព្យាបាលជម្ងឺមហារីកពងស្វាសតាមវិទ្យាពេទ្យចិននៃមន្ទីរពេទ្យចិនក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកមានប្រសិទ្ធភាពសម្រួលសារពាង្គកាយអោយមានតុល្យភាព ពង្រឹងកំលាំងប្រឆាំងនឹងមហារីក ឆ្លងកាត់ការលេបថ្នាំ ឬ បញ្ចូលថ្នាំតាមសរសៃឈាមខ្មៅទៅព្យាបាលមហារីកពងស្វាស អាចបង្ក្រាបការវិវត្តនៃមហារីក បង្កើនមុខងារប្រព័ន្ធការពារសារពាង្គកាយរបស់អ្នកជម្ងឺ កាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់អាក្រក់ដែលបណ្តាលមកពីការព្យាបាលដោយវិទ្យុសកម្ម។ ក្រៅពីនេះ មន្ទីរពេទ្យចិនក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកបានប្រើចំនុចពិសេសនៃការព្យាបាលតាមវិទ្យាពេទ្យចិន និង អឺរ៉ុបរួមបញ្ចូលគ្នា ធ្វើអោយប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលប្រសើរជាងប្រើប្រាស់ការព្យាបាលតាមមុខណាក៏ដោយ ជារបៀបព្យាបាលមហារីករួមផ្សំគ្នាដ៏មានការរីកចម្រើនមួយ។

ក្រោយការវះកាត់តើមានតំហែទាំអោយជាសះស្បើយយ៉ាងដូចមេ្តចខ្លះ?

១. តំហែទាំអាហារ

ក្រោយការវះកាត់អ្នកជម្ងឺមហារីកពងស្វាសគួរតែបរិភោគអាហារដែលមានថាមពលកម្តៅខ្ពស់ ប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ វីតាមីនខ្ពស់អោយសមល្មម ហាមដាច់ខាតការជក់បារី និង ផឹកស្រា ជៀសវាងការបរិភោគអាហារមានរសជាតិខ្លាំង។

២. តំហែទាំលើសតិអារម្មណ៍

ជួយអ្នកជម្ងឺពង្រឹងស្មារតីអោយរឹងមាំទៅប្រឈមមុខនឹងជម្ងឺ មានភាពជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំនឹងប្រយុទ្ធឈ្នះជម្ងឺមហារីក។ មួយផ្នែកទៀត ត្រូវកត់សំគាល់លើសកម្មភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកជម្ងឺ យកចិត្តទុកដាក់ថ្នាក់ថ្នមអ្នកជម្ងឺ មានអំណត់អត់ធន់សា្តប់ការរ៉ាយរ៉ាប់របស់អ្នកជម្ងឺ។

៣. តំហែទាំក្នុងជីវភាព

ប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការថែទាំស្បែក ត្រូវយកទឹកក្តៅលាងខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃ ទំលាប់ខ្លួនជាប្រចាំ ម៉ាស្សាដៃជើង។

៤. យកចិត្តទុកដាក់លើបរិយាកាសជុំវិញខ្លួន

រក្សាអនាម័យ ភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងមានខ្យល់បរិសុទ្ធចេញចូលក្នុងបន្ទប់ សីតុណ្ហភាព និង សំនើមក្នុងបន្ទប់ត្រូវស័ក្តិសមល្មម។