តើអ្វីទៅជាជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល
មហារីកខួរក្បាលគឺជាការរីកលូតលាស់នូវជីវសាស្រ្តថ្មីមួយនៅក្នុងលលាដ៏ក្បាល ហើយតូ្រវបានគេស្គាល់ថាជាដុំសាច់ដុះនៅក្នុងលលាដ៏ក្បាលផងដែរ។ ទីតាំងបំបូងរាប់បញ្ចូលទាំងខួរក្បាលខ្លួនឯង និងផ្នែកជាច្រើនទៀតនៃកោសិកាខួរក្បាល សរសៃស្រោបប្រសាទ លលាដ៏ក្បាល ក្រពេញស្លេសខួរក្បាល និងប្តូរស្ថានភាពសរីរាង្គ ប្តូរស្ថានភាពសាច់ដុះក្នុងលលាដ៏ក្បាលផ្សេងៗទៀត។
ឆ្អឹងទាំងអស់មាននៅក្នុងលលាដ៏ក្បាល ខួរក្បាលកើនឡើងនៅក្នុងសំពាធជាមួយនឹងសាច់ដុះនៅក្នុងធ្វើឲ្យលលាដ៏ក្បាលកើតឡើងនូវការឈឺក្បាល ការក្អួត ព្រិលស្រវាំងប្រកាច់ ភ្លឹកនិងរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតនៃជាលិកាមហារីកខួរក្បាល និងរោគសាស្រ្តធម្មជាតិនៃអាយុខុសប្លែកគ្នា។
អត្រាកើតជម្ងឺមហារីកសួតនិងអត្រាស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមានកម្ពស់ខ្ពស់ប៉ុណ្ណាដែរ?
មហារីកខួរក្បាលមានអត្រាកើតឡើងប្រហែល5%នៃមហារីកមួយតួខ្លួន រាប់បញ្ចូលទាំងកុមារមាន70%ដែលមានជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល។ មហារីកខួរក្បាលកើតឡើងគ្រប់អាយុទាំងអស់ចាប់ពីអាយុ20ឆ្នាំដល់40ឆ្នាំអត្រាកើតឡើងជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលរវាងបុរស និងស្រ្តីបើគិតតាមអតា្រអនុបាតគឺ13:10។
នៅលើពិភពលោកក្នុងមួយឆ្នាំៗមានមនុស្សប្រហែលជា18,500នាក់ត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាមួយនឹងជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រហែលជាមនុស្ស12,760នាក់ស្លាប់ដោយសារជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលក្នុងមួយឆ្នាំ អត្រាស្លាប់នៃមហារីកខួរក្បាលជាមធ្យមមានអាយុ64ឆ្នាំ និងជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលរីកលូតលាស់បន្តិចម្តងៗក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
តើការអន្តរាយជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលរួមមានអ្វីខ្លះ?
1,ជាលិកាខួរក្បាលត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញធ្វើឲ្យក្នុងសរសៃវិញ្ញាណច្របូកច្របល់ បណ្តាលឲ្យបាត់បង់មុខងារខ្លួនប្រាណជាធម្មតា។
2,មានទឹកដក់នៅក្នុងផ្នែកនៃខួរក្បាលបណ្តាលឲ្យហើមខួរក្បាល សំពាធនៅក្នុងលលាដ៏ក្បាលក៏កើនឡើង។
3,ជម្ងឺហើមដោយសារទឹកដក់បណ្តាលមកពីផ្នែកនៃលលាដ៏ក្បាលទទួលរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ បណ្តាលឲ្យភាគកណ្តាលនៃស្មារតីស្លាប់បាត់បង់-ល-។
4,សរីរះវិលកនៃឃានវិញ្ញាណលេចឡើងនូវសកម្មយឺតយ៉ាវ អាវះយវះលេចឡើងនូវភាពអស់កម្លាំងនិងបាតុភូតផ្សេងទៀត។
អ្វីខ្លះជាមូលហេតុនៃជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល?
1,កត្តានៃការបញ្ចេញកំដៅ: ទូរស័ព្ទដៃ កុំព្យូទ័របញ្ចេញនូវរលកកំដៅដើម្បីតំលើងឲ្យមានមុខងារនៃកោសិកា។
2,កត្តាមានរបួស:របួសខាងក្រៅធ្វើឲ្យកំរើកឡើងខួរក្បាល សរសៃស្រោបប្រសាទសម្លាកនឹងបណ្តាលឲ្យមហារីក និងប៉ះទង្គិចក្បាលយ៉ាងខ្លាំងនឹងបណ្តាលឲ្យកើនល្បឿនការលូតលាស់នៃការកើតមានមហារីកខួរក្បាលដំបូង។
3,កត្តាគីមី ៖ការកើតឡើងនៃមហារីកខួរក្បាលនិងការបង្ហាញឲ្យឃើញថ្នាំសម្លាប់មេរោគចង្រៃរយះពេលវែង ឧបករណ៍ជ្រលក់ពណ៍ និងហ្វកម៉ាល់ឌីហ៊ីត( Formaldehyde) និងការពាក់ព័ន្ធជាច្រើនទៀត។
4,កត្តាវិទ្យុសកម្ម ៖ គឺជាមូលហេតុមួយនៃការតាំងឲ្យឃើញគឺជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល។
5,កត្តាមានមកពីកំណើត ៖ ក្នុងកំឡុងការរីកដុះដាលនៃដំណើរការលូតលាស់ដំបូងនៃកោសិកាដើមឬជាលិកានៃកូនក្រៅស្បូនដែលនៅរស់នៅក្នុងលលាដ៍ក្បាលជាមួយនឹងភាពខុសគ្នានិងការកើនឡើងយ៉ាងរហ័សអាចវិវឌ្ឍន៍ទៅជាមហារីកខួរក្បាលដែលមកពីកំណើត។
6,កត្តាតាមហ្សែន(Gene) ៖ ភាពកង្វះនៃហ្សែនរបស់មនុស្សឬការប្តូរលាស់ថ្មីអាចជាទំរង់មួយនៃមហារីកខួរក្បាល ប្រហែលជាពាក់កណ្តាលនៃអ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលគឺមានប្រវត្តិតំណជម្ងឺមកពីគ្រួសារ។
មហារីកខួរក្បាលមានការបង្ហាញស្ថានភាពអ្វីខ្លះ?
1,ការកើតឡើងការឈឺក្បាលនៅពេលព្រឹកម៉ោងបួន ឬប្រាំ ជារឿយៗអ្នកជម្ងឺកំពុងសំរានលក់ស្រួលបណ្តាលឲ្យភា្ញក់ឡើង សំរានកាន់តែលក់ស្រួល ក្បាលឈឺកាន់តែខ្លាំង។
2,អ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល,កំអួតមិនមែនទាក់ទងនឹងការខ្ពើមចង្អោរចង់ក្អួតនិងការឈឺពោះទេ ក៏គ្មានការទាក់ទងនឹងការបរិភោគដែរ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមានការឈឺក្បាលហើយនោះក៏មានអាការះក្អួតចង្អោរ។
3,មហារីកខួរក្បាលអាចបណ្តាលឲ្យសំពាធលលាដ៍ក្បាលកើនឡើង បណ្តាលឲ្យសរសៃឈាមនៅក្នុងភ្នែកត្រលប់ទៅវិញទៅមកមិនរលោង និងបណ្តាលទៅជាហើមគ្មានចលនា និងបំផ្លាញកោសិកាចក្ខុវិញ្ញាណនៅក្នុងចិត្របដធ្វើឲ្យចិត្របដធ្លាក់ចុះ។
4,ភ្នែកម្ខាងលេចចេញនូវ ៖ កែវភ្នែកលេចចេញនូវការតំរង់ទៅមុខជាមួយនឹងរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរនឹងអាចបណ្តាលឲ្យភ្នែកបិទមិនជិតគ្នា។
5,ផ្នែកទងត្រចៀកនិងសៀតក្បាលនៅក្នុងទីកកើតនៃខួរក្បាលនៅក្រោមភាពរំភើបឲ្យចង់ព្យាបាលមហារីកខួរក្បាល បណ្តាលឲ្យកើតឡើងនូវបាតុភូតធំក្លិនអាក្រក់។
6,មហារីកខួរក្បាលសម្ពាធទៅដល់សតិក្នុងការស្តាប់ ធ្វើឲ្យផ្នែកស្តាប់លឺរបស់ត្រចៀកមានសភាពលឺថយបន្តិចៗ។
7, ក្រោយពីវ័យជំទង់ការកើតមានជម្ងឺស្កន់ ដូចជារបួស និងបុព្វហេតុផ្សេងៗទៀត ដូច្នេះគួរតែពិចារណាលើជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលជាមុនសិន។
មធ្យោបាយត្រួតពិនិត្យមហារីកខួរក្បាលមានអ្វីខ្លះ?
1,កាំរស្មី X-ray ខួរក្បាល ៖ ដើម្បីជួយក្នុងការយល់ដឹងថាតើមានការកើតឡើងសម្ពាធក្នុងលលាដ៏ក្បាល មានចំណែកបំផ្លិចបំផ្លាញនៃលលាដ៏ក្បាល ឬដំណើរហើមនិងបុព្វហេតុផ្សេងៗទៀត។
2,ការត្រួតពិនិត្យCTផ្នែកខួរក្បាល ៖ ងាយស្រួលធ្វើការស្រាវជ្រាវទំហំនៃជម្ងឺ ទ្រង់ទ្រាយ ចំនួន ទីតាំង គុណភាព និងធម្មជាតិ។ល។
3, MRI:អាចបង្ហាញភាពធំធេងភាគច្រើននៃមហារីកខួរក្បាលនិងសាច់ដុះជុំវិញសាច់ដែលមានទឹកដក់ហើម និងបង្ហាញយ៉ាងត្រង់នៃតំបន់សាច់ដុះ ទំហំ និងទ្រង់ទ្រាយ។
4,ការត្រួតពិនិត្យដោយការស្កេនខួរក្បាល(EEG) ៖ ការដាក់នូវតំលៃនៃការលូតលាស់លឿនមហារីកខួរក្បាលនៃអឌ្ឍគោលខួរក្បាល អាចមើលឃើញថាភាពធ្លាក់ចុះនៃភាពទូលំទូលាយ និងភាពញឹកញាប់ថយចុះបន្ទាប់ពីមហារីកខួរក្បាល។
5,រង្វាស់ខ្នាតនៃជីវគីមី ៖ ចំពោះអ្នកជម្ងឺមានដុំសាច់ស្លេស ជាពិសេសនៅការសម្ងាត់ហរម៉ូន(hormone) ដុំសាច់ស្លេសខាងមុខ អ្នកជម្ងឺជាច្រើនអាចបញ្ជាក់ដោយការធ្វើតែសឈាមបែបជីវគីមី។
មធ្យោបាយព្យាបាលមហារីកខួរក្បាលបែបបទំនៀមទំលាប់មានអ្វីខ្លះ?
1,ព្យាបាលដោយវះកាត់ ៖ ឆ្លងតាមការវះកាត់ចេញនូវដុំសាច់ហើមដំបូង អាចផ្លាស់ប្តូរការលាងសំអាតនៃកោសិកាមហារីកដើម្បីប្រឆាំងកុំឲ្យមានការលូតលាស់កោសិកា។
2,ការព្យាបាលបែបគីមី ៖ ការដាក់កំហិតជាច្រើនដោយសារតែទ្រង់ទ្រាយពិសេសនៃរបាំងឈាមនៃផ្នែកខួរក្បាល ព្យាបាលបែបគីមី ឳសថគីមីជាច្រើនអាចគ្រាន់តែប្រើប្រាស់រំលាយខ្លាញ់កោសិកាអាំងទីម៉ាល់(intimal) ទៅក្នុងដុំសាច់កោសិកាមហារីកដើម្បីមានឥទ្ធិពលលើឳសថ ប៉ុន្តែទំរង់នេះមានផលប៉ះពាល់ល្បឿននិងប្រសិទ្ធិភាពនៃសកម្មភាពឳសថ។
3,ការព្យាបាលបែបវិទ្យុសកម្ម ៖ ភាពប្រែប្រួលក្រោមកោសិកាដុំមហារីកចំពោះវិទ្យុសកម្មវិនិច្ឆ័យរោគសាស្រ្តនៃជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល កំរិតនៃភាពខុសគ្នា និងលទ្ធផលធ្វើតែសទិដ្ឋភាពវេជ្ជសាស្រ្តដើម្បីសំរេចចិត្តដឹងពីទំហំ និងកម្រិតនៃពន្លឺ ប៉ុន្តែដំណើរការព្យាបាលបែបវិទ្យុសកម្មនឹងធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ពុល។
មហារីកខួរក្បាលមានមធ្យោបាយថែរក្សាអ្វីខ្លះ?
ការរក្សាចំណីអាហារ
1,ត្រូវពិសារបន្លែស្រស់ និងផ្លែឈើឲ្យបានច្រើន។
2,តូ្រវតែមានបរិមាណត្រឹមត្រូវនៅក្នុងចំណីអាហារ ដូចជាស៊ុតស ប្រភេទត្រី និងប្រភេទសណ្តែកជាច្រើនទៀត។ល។
3,កុំសូវពិសារខ្លាញ់ចេញពីសាច់សត្វ ដូចជាខ្លាញ់ជ្រូក ខ្លាញ់គោ និងប្រេងទឹកដោះគោ និងចំណីអាហារដែលមានកូលេស្តេរ៉ូលខ្ពស់។
4,ចៀសវាងក្នុងការប្រើប្រាស់ចំណីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសតិវិញ្ញាណ ដូចជាសុរា តែដែលក្រាស់ និងកាហ្វេ។ល។
ការថែរក្សាក្នុងចិត្ត
1,កំនត់កាលបរិច្ឆេទទៅត្រួតពិនិត្យសារឡើងវិញនៅមន្ទីរពេទ្យ។
2,រក្សានូវសុទិដ្ឋិនិយមចិត្តវិទ្យា និងធ្វើការសហការព្យាបាលយ៉ាងសកម្ម។
3,អ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលឆាប់កើតឡើងភាពអវិជ្ជមានក្នុងចិត្ត គួរតែងតែធ្វើការទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកជម្ងឺ។
4,គួរតែងតែផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តចំពោះអ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលដើម្បីបង្កើតនូវទំនុកចិត្តប្រឆាំងជម្ងឺមហារីក។
មធ្យោបាយព្យាបាលមហារីកខួរក្បាលដ៏ល្អបំផុត
តាមរយះការសហការគ្នារវាងវេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងមហារីក,វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងព្យាបាល,វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងមហារីកវិទ្យុសកម្ម វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងមហារីកមុខរបួសតូចបំផុត គិលានុបដ្ឋាថែទាំមហារីក និងអ្នកបកប្រែជាច្រើន ដោយយោងទៅតាមស្ថានភាពជម្ងឺរបស់អ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលត្រូវឆ្លងកាត់ការពិគ្រោះពីអ្នកជំនាញដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍វិនិច្ឆ័យរោគឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព កម្មវិធីព្យាបាលនិងត្រួតពិនិត្យអាការះជម្ងឺ ដើម្បីឈានទៅសំរេចគោលដៅធ្វើអោយស្ថានភាពអ្នកជំងឺមានភាពប្រសើរឡើងក្រោយពីការព្យាបាល។
វិធីព្យាបាលជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលតាមលក្ខណះពិសេសរបស់ថ្នាំចិន
ការព្យាបាលតាមថ្នាំចិនមានតុល្យភាពសុខភាពបានទាំងស្រុង មហារីកមជ្ឈករ លើកតំកើងនូវប្រព័ន្ធដែលមិនមានការប៉ះពាល់ និងប្រសិទ្ធិភាពនៃរូបរាងកាយមាំមួនឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកយកថ្នាំចិន និងបច្ចេកទេសព្យាបាលមហារីកផ្សេងទៀតមកធ្វើការជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមក រួមបញ្ចូលនូវអត្ថប្រយោជន៍នៃថ្នាំចិនបុរាណ និងថ្នាំខាងប្រទេសភាគខាងលិច(ថ្នាំបារាំង) អាចលើកកម្ពស់ឲ្យមានប្រសិទិ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលជម្ងឺមហារីក។
តើអាចមានការចំនួយបន្ថែមពីខាងផ្នែកដទៃទៀតទេដើម្បីលើកកំពស់ប្រសិទ្ធិភាពនៃការព្យាបាល?
មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកឆ្លងកាត់ការសរុបសង្ខេបនូវបទពិសោធន៍ក្នុងការព្យាបាលជម្ងឺមហារីកជាច្រើនឆ្នាំ ដែលបានប្រើប្រាស់នូវបច្ចេកវិទ្យាទាំង12ប្រភេទដើម្បីកំណត់នូវវិធីសាស្រ្តព្យាបាលដល់អ្នកជម្ងឺមហារីកខួរក្បាលគ្រប់ៗគ្នា រួមបញ្ចូលទាំងការព្យាបាលដោយថ្នាំចិនបុរាណ បង្កើតបានជាបែបបទក្នុងការព្យាបាលមួយគឺ “ការព្យាបាលតាមបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដែលមុខរបួសមានទំហំតូច សំយោគបញ្ចូលជាមួយពេទ្យចិនបុរាណ និងពេទ្យសម័យទំនើបបច្ចុប្បន្ន”។ ការព្យាបាលដោយថ្នាំចិនបុរាណបានកែប្រែតុល្យភាពក្នុងរាង្គកាយ ប្រឆាំងនឹងជម្ងឺមហារីក និងលើកកំពស់មុខងារប្រព័ន្ធការពាររាង្គកាយ-ល- វាមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យាដោយស្នាមរបួសតូច។ ក្នុងដំណើរការព្យាបាលដោយថ្នាំចិនបុរាណបានប្រើបា្រស់នូវកំាបិតហ្វូតុនព្យាបាលមហារីកខួរក្បាល ប្រើប្រាស់នូវCTស្គេន ថតMRI ឧបករណ៍រូបភាព និងបច្ចេកវិទ្យាស្ថាបនាឡើងវិញ3ខ្នាត ដើម្បីកំណត់នូវទំហំ និងទីតាំងច្បាស់លាស់របស់ជាលិកា និងសរីរាង្គដ៏សំខាន់នៅក្បែរនោះ។ យោងទៅតាមទំហំ ទីតាំង ជម្រៅរបស់ដុំមហារីកមកជ្រើសរើសថាមពលមិនដូចគ្នានៃកាំរស្មីហ្វូតុនមកសំលាប់កោសិកាមហារីកឲ្យស្លាប់។
មន្ទីរពេទ្យចិនក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកបានបង្កើតការិយាល័យតំណាងនៅប្រទេសវៀតណាម ឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពីន កម្ពុជា ថៃនិងប្រទេសជាច្រើនទៀត។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំបានទទួលបញ្ជូនអ្នកជម្ងឺបរទេសផ្នែកមហារីកពីទីសា្នក់ការទៅព្យាបាលនៅប្រទេសចិន តាមរយៈការព្យាបាលអ្នកជម្ងឺមហារីកបានរីកសាយភាយទូទាំងពិភពលោក។
ស្ថិតនៅក្រោមស្ថានភាពដែលមន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកមិនបន្ថែមបន្ទុកដល់ជម្ងឺនោះ នៅមានមួយផ្នែកគឺផ្តល់ឱ្យអ្នកជម្ងឺមានសេចក្តីទុកចិត្តនូវសេវាកម្មព្យាបាលគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់ មួយផ្នែកទៀតគឺលើកកំពស់ប្រសិទ្ធភាព និងគុណភាពនៃការព្យាបាល។ប្រព័ន្ធជាច្រើនក្នុងការទំនាក់ទំនងរវាងវេជ្ជបណ្ឌិត និង អ្នកជម្ងឺ រួមមានដូចជា ពិគ្រោះយោបល់តាមអនឡាញ តាមអ៊ីម៉ែល តាមរយៈទូរស័ព្ទ ព្រមទាំងណាត់ជួបពិគ្រោះយោបល់ទល់មុខគ្នា ដើម្បីពង្រីកនូវសេវាកម្មពិគ្រោះយោបល់ឱ្យធំទូលំទូលាយដល់អ្នកជម្ងឺ និងជួយឱ្យពួកគាត់មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងប្រឆាំងនឹងជម្ងឺមហារីក។