អាការៈមហារីកថ្លើមដំណាក់កាលដំបូងមិនសូវមានភាពច្បាស់លាស់ទេ ភាគច្រើនគឺបង្ហាញឲ្យឃើញនូវអាការៈក្នុងដំណាក់កាលកណ្តាល និងចុងក្រោយ។ ក្នុងជីវភាពប្រចំាថ្ងៃ ភាគច្រើនគឺខកពេល និងមានភាពព្រងើយកន្តើយនូវអាការៈមហារីកថ្លើមដំណាក់កាលដំបូង ចំាដល់ពេលពិនិត្យរួចក៏ជួបប្រទះកើតមានជម្ងឺមហារីកដំណាក់កាលចុងក្រោយបាត់ទៅហើយ។ ដូច្នេះរោគសញ្ញា និងអាការៈមហារីកថ្លើមមានការបង្ហាញឲ្យឃើញអ្វីខ្លះ?
1. ផ្នែកថ្លើមមានការឈឺចាប់៖ការឈឺស្ទីងៗខាងលើផ្នែកខាងស្តាំនៃពោះជាប់គ្នាមិនដាច់គឺជាអាការៈមួយដ៏សំខាន់នៃជម្ងឺមហារីកថ្លើម ហើយវាក៏ជាអាការៈមួយដែលគេឧស្សាហ៍ជួបប្រទះច្រើនជាងគេផងដែរ។ដោយសារការរីកលូតលាស់យ៉ាងរហ័សនៃថ្លើមរីក ធ្វើឲ្យមានស្រោមរបស់ថ្លើមឡើងតឹង ឬក៏ជាកោសិកាមហារីកបានរុករានស្រោមរបស់ថ្លើម គឺវាអាចបណ្តាលឲ្យទៅជាឈឺស្ទីងៗជាប់គ្នាមិនដាច់នៅបរិវេណថ្លើម ឬក៏ឈឺចុកណែនៗ។ មហារីកមានការបំពានដល់សន្ទះសាច់ដុំខ័ណ្ឌចែកប្រអប់ទ្រូង និងពោះ(diaphragm) នោះការឈឺចាប់នឹងរាលទៅដល់ស្មា ឬខ្នងខាងស្តាំ។ ប្រសិនបើដុំមហារីករាតត្បាតរាលដាលដល់បរិវេណខាងស្តាំផ្នែកខាងក្រោយអាចបណ្តាលឲ្យមានការឈឺចាប់ចង្កេះខាងស្តាំ។ នៅពេលដែលដុំមហារីកមានការបែកធ្លុះធ្លាយ ពេលនោះកោសិកាមហារីកនិងឈាមបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងពោះ បណ្តាលឲ្យមានការឈឺចាប់ពោះកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ និងលេចចេញនូវ រោគសញ្ញា និងអាការៈ(Peritonitis)ជាដើម។
2. រោគហើមថ្លើម៖គឺជាដើមហេតុនៃរោគសញ្ញាមហារីកថ្លើមដែលឧស្សាហ៍ជួបប្រទះច្រើនជាងគេ។ ថ្លើមចេះតែរីកធំវិវត្តន៍ទៅមុខរហូត ស្ទាបពីក្រៅមានសណ្ឋានរឹង ផ្ទៃរបស់វារដិបរដុប មានដុំពកតូចធំមិនស្មើឬក៏មានទួលឡើងនៅលើផ្ទៃពោះ និងគែមៗរបស់វារដិបរដួល និងសង្កត់ទៅមានការឈឺ។
3. ជម្ងឺខាន់លឿង៖ប្រហែលជា1/3នៃអ្នកជម្ងឺមហារីកមានរោគសញ្ញានេះ ជាទូទៅវាតែងតែកើតឡើងនៅក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយ វាកើតឡើងដោយសារតែមានការបំផ្លាញពីកោសិកាថ្លើម និងដុំមហារីកថ្លើមសង្កត់លើបំពង់បង្ហូរទឹកប្រមាត់ និងមូលហេតុផ្សេងៗទៀតៗ។ល។
4. គ្រុនក្តៅ ៖ ជាទូទៅ សីតុណ្ហភាពក្តៅអ៊ុនៗ ជួនកាលឡើងកំដៅដល់39អង្សារ ពេលខ្លះសីតុណ្ហភាពក្តៅអ៊ុនៗឥតឈប់ឈរ ឬពេលខ្លះសីតុណ្ហភាពកំដៅឡើងខ្ពស់ឡើងចុះមិនទៀងទាត់ឡើយ។ នេះគឺដោយសារកោសិកាមហារីកស្លាប់នឹងត្រូវបានសរីរាង្គកាយធ្វើមេតាបូលីសបញ្ចេញចោល ឬដុំមហារីកសង្កត់ទៅលើបំពង់បង្ហូរទឹកប្រមាត់នោះវាបណ្តាលឲ្យរលាកបំពង់បង្ហូរទឹកប្រមាត់ ឬអាចមានការឆ្លងមេរោគជាដើម។
5. ផ្លូវអាហារ និងអាការៈផ្សេងៗ ៖ អត់រសអាហារ ការរំលាយអាហារមិនល្អ ក្អួតចង្អោរ រាគរូស អស់កំលាំង ស្គមស្គាំង បាក់ទ្រុឌទ្រោម។
6. អាការៈនៃការរាលដាលទៅកន្លែងផ្សេង ៖ អាការៈរបស់វាមានភាពផ្សេងៗគ្នាទៅតាមសរីរាង្គដែលវារាលដាល់ទៅដល់។ល។ ប្រសិនបើវារាលដាលទៅដល់សួត វាបណ្តាលឲ្យក្អក ក្អួតឈាម ប្រសិនបើវារាលដាលទៅដល់ស្រោមសួត វាបណ្តាលឲ្យឈឺទ្រូង និងមានឈាមដក់ក្នុងថង់សួត ប្រសិនបើវារាលដាលទៅដល់ឆ្អឹងវាបណ្តាលឲ្យឈឺឆ្អឹង បាក់ឆ្អឹង ប្រសិនបើវារាលដាលទៅដល់ឆ្អឹងកងខ្នង ឬក៏វាសង្កត់ទៅលើសរសៃពួរបញ្ជានៅក្នុងឆ្អឹងកងខ្នង អាចបណ្តាលឲ្យឈឺឆ្អឹងកងខ្នង និងស្ពឹកមួយកំណាត់ខ្លួន ប្រសិនបើវារាលដាលទៅដល់ខួរក្បាល វាបណ្តាលឲ្យឈឺក្បាល ក្អួត និងលេចចេញនូវអាការៈសរសៃប្រសាទមួយចំនួន។
7. អាការៈដទៃទៀត ៖ ដោយសារតែការធ្វើមេតាបូលីសរបស់កោសិកាមហារីកមានភាពមិនប្រក្រតី បណ្តាលឲ្យលេចចេញនូវអាការៈមួយចំនួនរបស់ប្រព័ន្ធអង់ដូគ្រីន ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា Paraneoplastic syndrome។ អាការៈទាំងនោះមានដូចជា៖
(1) ខ្វះជាតិស្ករ៖អាការៈលេចចេញប្រហែលពី10%ទៅ30%នៃអ្នកជម្ងឺមហារីក ដោយសារតែកោសិការបស់ថ្លើមបានផលិតនូវសារជាតិអាំងស៊ីលីន ឬក៏សារធាតុដូចទៅនឹងអាំងស៊ីលីន ឬក៏កោសិកាថ្លើមបានប្រើប្រាស់នូវជាតិស្ករយ៉ាងច្រើន។ ការខ្វះជាតិស្ករធ្ងន់ធ្ងរអាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ស្មារតី ឬរហូតដល់ស្លាប់ក៏មាន។
(2) គោលិកាឈាមក្រហមច្រើនហួសកំនត់៖ លេចចេញប្រហែលពី2%ទៅ10%នៃអ្នកជម្ងឺមហារីក ប្រហែលជាមានទំនាក់ទំនងជាមួយសារធាតុជំរុញការផលិតគោលិកាឈាមក្រហមEPO។
(2)អាការៈផ្សេងៗទៀត៖មានដូចជាឡើងជាតិខ្លាញ់ និងជាតិកាល់ស្យូមក្នុងឈាម ប្រជុំនៃរោគសញ្ញាដែលមានឈ្មោះថាCarcinoid syndrome ប្រជុំនៃរោគសញ្ញាដែលមានឈ្មោះថាGonadotropin secretion និងពេញវ័យមុនអាយុកំនត់ ជម្ងឺស្បែកប្រភេទSkin porphyria និងដំណើរឈាមកកខុសប្រក្រតីដែលមានឈ្មោះថាAfibrinogenemia។
