អ្វីទៅជាមហារីកស្បួន ?
មហារីកស្បូនគឺជាដុំសាច់មហារីកមួយដែលអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់នៃក្រពេញស្បូន ក្នុងស្រ្តីម្នាក់ក្នុងចំនោមស្រ្តីបីនាក់ ប្រដាប់បន្តពូជរបស់ស្រ្តីមានដុំសាច់មហារីកដែលអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់ប្រហែលជា7%នៃចំនួនសរុបនៃជម្ងឺមហារីកទៅលើស្រ្តីភេទ សរុបទៅដុំសាច់មហារីកប្រដាប់បន្តពូជមានពី20%~30%។ មហារីកស្បូនអាចកើតមានគ្រប់វ័យទាំងអស់ ការកើតមានខ្ពស់ចំពោះអាយុពី58~61ឆ្នាំ 50%~70%កើតមានក្រោយពេលមករដូវ។ ថ្មីៗនេះ អត្រាកើតមានជម្ងឺមហារីកស្បូនមានការឡើងខ្ពស់ ហើយអត្រាត្រូវបានខិតជិតឬហួសនៃមហារីកស្បូន។ កត្តាសំខាន់សំរាប់មហារីកស្បូនអត្រាដែលអាចរស់នៅបាន 5ឆ្នាំនៃដំណាក់កាលចុងក្រោយគឺ25%-30% ការកើតមានឡើងវិញនៃមហារីកស្បូនកំពុងតែប៉ះពាល់នូវអត្រារស់នៅបាន 5ឆ្នាំនៃជម្ងឺ។
កត្តាដែលជាមូលហេតុមហារីកស្បូន
មកដល់ពេលនេះ អ្នកវិជ្ជាជីវៈខាងវេជ្ជសាស្រ្តនៅមិនអាចកំនត់ថាមកពីមូលហេតុអ្វីដែលបណ្តាលឲ្យកើតមានមហារីកស្បូននៅឡើយទេ ជាទូទៅតែងតែយល់ឃើញថាអាចមកពីកត្តាជាច្រើនរួមផ្សំគា្នបណ្តាលឲ្យមានជម្ងឺមហារីកស្បូន ក្នុងនោះមានកត្តាគ្រោះថ្នាក់ដូចជា:កស្បូនស៊ីរិចរិល សកម្មភាពរួមភេទ រួមភេទមិនមានរបៀបរៀបរយ ការព្រងើយកន្តើយក្នុងការលាងសំអាតទង្វើរួមភេទ ការព្រងើយកន្តើយអនាម័យពេលមករដូវ លឹង្ហដៃគូរួមភេទវែង ការឆ្លងវីរុសពីរប្រភេទនៃប្រដាប់ភេទទក និងឆ្លងពីជម្ងឺមហារីកក្បាលសុដន់ផងដែរ ជម្ងឺកាមរោគ ការឆ្លងនូវបាក់តេរីផ្សេងៗ។
ប្រជាជនដែលគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់នៃមហារីកស្បូន
1,ភាពធាត់ពេក:សារធាតុខ្លាញ់ក្នុងរាងកាយច្រើនហួសអាចជាកត្តាបណ្តាលឲ្យមានជម្ងឺមហារីកស្បូន។
2,អ្នកជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម:អ្នកជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម ឬភាពមិនប្រក្រតីនៃបរិមាណទទួលជាតិស្ករ ភាពគ្រោះថ្នាក់នៃអ្នកជម្ងឺមហារីកស្បូនបើប្រៀបធៀបនឹងមនុស្សធម្មតាគឺមានកំរិតខ្ពស់ជាង2.8ដង។
3,អ្នកជម្ងឺលើសឈាម:មហារីកស្បូន ដំណើរឈាមរត់ខ្លាំងមានច្រើន។
4,ការមករដូវមិនមានរបៀបរៀបរយ:ការមករដូវមិនមានរបៀបរៀបរយ កំរិតច្រើន ភាពគ្រោះថ្នាក់នៃអ្នកជម្ងឺមហារីកស្បូនបើប្រៀបធៀបនឹងស្ត្រីធម្មតាគឺមានកំរិតខ្ពស់ជាង3ដង។
5,ចាប់ផ្តើមមានរដូវលឿន និងភាពអស់រដូវយឺត:អ្នកដែលចាប់ផ្តើមមានរដូវមុនអាយុ12ឆ្នាំ អត្រានៃការកើតមានមហារីកស្បូនមាន60%បើប្រៀបធៀបនឹងអ្នកដែលមានរដូវក្រោយអាយុ12ឆ្នាំ។ បើប្រៀបធៀបនឹងស្រ្តីធម្មតាអាយុដែលមានរដូវក្រោយ6ឆ្នាំងាយនឹងទទួលជម្ងឺមហារីកស្បូន។
6,មហារីកស្បូនកើតឡើងភាគច្រើនទៅលើការបង្កកំនើតច្រើន ជម្ងឺអារ(គ្មានកូន) និងការមិនអាចបន្តកំនើតបាន។
7,ស្ថានភាពអូវ៉ែរអ្នកជម្ងឺមានពកច្រើន។
8,អ្នកជម្ងឺមហារីកអូវ៉ែរ:អាចមកពីរដូវមកមិនទៀងទាត់ ក្រោយពេលអស់រដូវចេញឈាមព្រមទាំងស្យូនឡើងហើម និងមហារីកកស្បូន។
9,ស្រ្តីដែលប្រើប្រាស់ Estrogen មានការកើតឡើងនូវគ្រោះថ្នាក់មហារីកស្បូនកំរិតខ្ពស់។
រោគសញ្ញាមហារីកស្បូន
រោគសញ្ញាអ្នកជម្ងឺមហារីកស្បូនដំណាក់កាលដំបូងមិនមានការបង្ហាញឲ្យឃើញទេ គ្រាន់តែប្រទះឃើញដោយចៃដន្យនៅពេលធ្វើជំរឿនប្រជាជន ឬមូលហេតុផ្សេងៗទៀតនៅពេលដែលពិនិត្យរោគស្ត្រី។ នៅពេលមានរោគសញ្ញាកើតឡើងភា្លម មានការបង្ហាញជាច្រើនដូចជា:
(1)ប្រដាប់ភេទស្ត្រីមានឈាម:នេះគឺជារោគសញ្ញាមហារីកស្បូនដែលតែងតែជួបប្រទះ និងកើតឡើងមុនគេបំផុត។ តែងតែបង្ហាញការចេញឈាមមិនត្រូវតាមក្បូន បរិមាណការចេញឈាមជួនច្រើនជួនតិច មុនរដូវរបស់ស្រ្តីបង្ហាញឲ្យឃើញនូវបរិមាណរដូវច្រើន មានរយៈពេលបន្តជាប់ៗគ្នាយូរ ស្រ្តីក្រោយពេលអស់រដូវអាចមានបាតុភូតចេញឈាមប្រដាប់ភេទ។
(2)ប្រដាប់ភេទស្ត្រីហៀរទឹករងៃ:មហារីកស្បូនមានទឹករងៃដំបៅរលួយ អាចបណ្តាលឲ្យហូរចេញមកក្រៅនៅពេលបត់ជើងតាមប្រដាប់ភេទ ការហូរចេញមកក្រៅនេះអាចធុំក្លិនដូចទឹកអង្ករលាយឡំមានឈាម ឬមានខ្ទុះដែលមានក្លិនស្អុយ។
(3)ឈឺចុកចាប់:ភាគច្រើនកើតឡើងទៅលើអ្នកជម្ងឺដំណាក់កាលចុងក្រោយ ដោយសារមហារីកសំពាធលើសតិអារម្មណ៍ក៏បណ្តាលឲ្យឈឺចុកចាប់ អាចកើតមាននៅផ្នែកទ្រនុងឆ្អឹងចង្កេះ ផ្នែកក្រោមពោះថែមទាំងរាលដាលដល់ផ្នែកជើង។
(4)អ្នកជម្ងឺដំណាក់កាលចុងក្រោយអាចប៉ះពាល់ទៅដល់ផ្នែកក្រោមពោះរីកធំនៃស្បូន ហើយថែមទាំងអាចបណ្តាលឈឺហើមអវៈយវៈខាងក្រោម លេចចេញនូវអាការៈកង្វះឈាមក្រហម ស្គមស្គាំង គ្រុនក្តៅ ភាពរីងរៃ និងខ្លួនប្រាណហេវហត់ជាដើម។
យោងតាមរោគសញ្ញាខាងលើធ្វើការជួយជ្រុំជ្រែងពិនិត្យម្តងទៀត អាចនឹងធ្វើការវិនិច្ឆ័យមហារីកស្បូនបាន ដូច្នេះស្រ្តីគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នការប្រែប្រួលនៃរដូវឲ្យបានគ្រប់ពេលព្រមទាំងស្ថានភាពអាថ៍កំបាំថរបស់ប្រដាប់ភេទ នៅពេលកើតមានរោគសញ្ញាភា្លមប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យភ្លាម។
មធ្យោបាយវិនិច្ឆ័យមហារីកស្បូន
(1)ការពិគ្រោះពិនិត្យខ្វារសំអាតចែកជាដំណាក់កាល
ជាធម្មតាសំនូមពរឲ្យខ្វារសំអាតបំពង់នៃកស្បូនជាមុនសិន បន្ទាប់មកពិនិត្យនៅក្នុងស្បូន ខ្វារសំអាតទឹករំអិលក្នុងស្បូនម្តងទៀត តួយ៉ាងបែងចែកដបកំនត់ឲ្យបានច្បាស់និងមកពិនិត្យជម្ងឺ។ លទ្ធផលពិនិត្យជម្ងឺគឺវិនិច្ឆ័យរោគមហារីកស្បូនជាលក្ខណៈជំហរ។
(2)ការឆ្លុះពិនិត្យបំពង់កស្បូន
អាចពិនិត្យមើលស្ថានភាពលូតលាស់នៃជាលិកាស្បូនតែម្តង ថែមទាំងអាចបញ្ជូនពិនិត្យរោគសាស្រ្ត និងពិនិត្យលើផ្នែកផ្សេងៗនៃខ្លួនក្រោមចក្ខុវិស័យដើម្បីទទួលយក។
(3) ទុយោបំពង់កស្បូន
ជ្រើសយកទុយោដ៏ពិសេសដាក់ចូលបំពង់កស្បូន ឬច្រាស់លាងសំអាតកស្បូនចូលទៅក្នុងកស្បូន ស្រូបយកសារធាតុដែលជ្រាបមកធ្វើជាកោសិកាវិទ្យាសំរាប់ជាការជ្រើសរើស។
(4)ការពិនិត្យ B-ultrasound:អាចនាំឲ្យកំរិតនៃការលុកលុយសាច់ដុំបានឆាប់រហ័ស។
បែងចែកដំណាក់កាលនៃមហារីកស្បូន
ប្រសិនបើលទ្ធផលវិនិច្ឆ័យបង្ហាញច្បាស់លាស់ថាមានមហារីក វេជ្ជបណ្ឌិតត្រូវការយល់ដឹងពីកំរិតនៃជម្ងឺមួយកំរិតថែមទៀតដើម្បីរៀបចំឲ្យជាក់លាក់នូវគំរោងការព្យាបាលឲ្យបានល្អឥតខ្ចោះ។ មូលដ្ឋានវិនិច្ឆ័យនៃការបែងចែកដំណាក់កាលរួមទាំងមហារីកថាតើវាបានលុកលុយចូលទៅជាលិកាផ្សេងៗទៀតនៅជិតៗគ្នានោះដែរឬអត់;មហារីកចាប់ផ្តើមរីកលូតលាស់លឿនដែរឬអត់;ប្រសិនបើរីកលូតលាស់ឆាប់រហ័ស វាបានរីកលូតលាស់ទៅដល់ផ្នែកណាខ្លះនៃខ្លួនប្រាណ។
បែងចែកដំណាក់កាលនៃមហារីកស្បូនរួមមាន:
កំរិត0:គ្រាន់តែជាការហើមដូចកូនកណ្តុរនៅក្រលៀន ត្រូវបានហៅថាដើមកំនើតមហារីក។
កំរិតⅠ:សាច់ដែលបង្កើតជម្ងឺមហារីកមានព្រំដែនទៅនឹងផ្នែកស្បូន។
កំរិតⅡ:សាច់ដែលបង្កើតជម្ងឺមហារីកបានបំពានទៅនឹងស្បូន។
កំរិតⅢ:ក្រៅពីសាច់ដែលបង្កើតជម្ងឺមហារីកបានរីកលូតលាស់ឆាប់រហ័ស(រួមមានទាំងប្រដាប់ភេទ) ប៉ុន្តែវាមិនបានទៅហួសឆ្អឹងត្រគាកឡើយ។
កំរិតⅣ:សាច់ដែលបង្កើតជម្ងឺមហារីកបានទៅហួសឆ្អឹងត្រគាក ឬក៏មានការបំពាននៃប្លោកនោម ឬចុងនៃពោះវៀនធំមានលក្ខណះរអិល។
មធ្យោបាយព្យាបាលមហារីកស្បូន
1,ការវះកាត់ព្យាបាល:គឺជាដំណាក់កាលមហារីកស្បូនដែលតែងតែយកមកធ្វើការព្យាបាលវះកាត់ វិធីវះកាត់គឺត្រូវយោងទៅតាមស្ថានភាពជម្ងឺជាក់លាក់របស់អ្នកជម្ងឺមកកំនត់ អាចធ្វើការវះកាត់ស្បូនទាំងមូលនិងការកាត់ចេញខ្នែងនៃពោះវៀនសងខាង ក៏អាចធ្វើការវះកាត់ចេញស្បូនទាំងមូលដែលទូលំទូលាយ និងការវះកាត់សំអាតទឹករងៃផ្នែកត្រគាក។
2,ការព្យាបាលវិទ្យុសកម្ម:ចំពោះអ្នកដែលមិនសមវះកាត់ តែងតែប្រើការចោះចូល និងការបញ្ចាំងពន្លឺខ្លួនខាងក្រៅមកដំណើរការព្យាបាលវិទ្យុសកម្ម។
3,ការព្យាបាលគីមី:តែងតែប្រើចំពោះដំណាក់កាលចុងក្រោយដែលមិនអាចវះកាត់ ឬប្រើចំហាយវិទ្យុសកម្ម ព្រមទាំងអ្នកជម្ងឺក្រោយពេលព្យាបាលមានការលាប់ឡើងវិញ។
វិធីព្យាបាលមហារីកស្បូនតាមលក្ខណះពិសេសរបស់ថ្នាំចិន
ការព្យាបាលមហារីកស្បូនតាមថ្នាំចិនមានតុល្យភាពសុខភាពបានទាំងស្រុង ប្រសិទ្ធិភាពនៃមហារីកមជ្ឈករ។ កម្លាំងនៃមជ្ឈករដំណាក់កាលដំបូងកំពុងតែប្រែប្រួលស្ថានភាពក្រខ្វក់៣យ៉ាងគឺ លំពែង ថ្លើម និងតំរងទឹកនោម;ដំណាក់កាលចុងក្រោយជាមជ្ឈករសំខាន់ផងដែរ គ្មានជាតិពុលដែលបានហាមឃាត់សាច់មហារីកហើយត្រូវបានដឹកនាំភាពខុសគ្នានៃកោសិកា និងកោសិការដែលស្លាប់ដោយគ្មានការបំផ្លាញជាលិកាធម្មតានិង ផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពខ្សោយនៃអ្នកជម្ងឺ។ សារៈសំខាន់នៃថ្នាំចិន និងថ្នាំភាគខាងលិត(ថ្នាំបារាំង) ត្រូវបានលាយបញ្ចូលគ្នា ប្រសិទិ្ធភាពគឺធំជាងវិធីព្យាបាលតែមួយមុន។
តើអាចមានការចំនួយបន្ថែមពីខាងផ្នែកដទៃទៀតទេដើម្បីលើកកំពស់ប្រសិទ្ធិភាពនៃការព្យាបាល?
តាមរយះនៃការអនុវត្តជាក់ស្ដែងបានបង្ហាញថា ៖ ការសហការគ្នារវាងវេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងមហារីក វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងពេទ្យចិនបុរាណ វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងថតកាំរស្មី វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកខាងសន្ដំនិងគិលាននុបដ្ធាយិការ។ល។ បង្កើតបានជាក្រុមមួយក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆយ័និងធ្វើការព្យាបាលដើម្បីស្វែងរកនូវវិធីព្យាបាលមួយដែលសមស្របទៅនឹងស្ថានភាពអ្នកជំងឺនិងស្ថានភាពសេដ្ធកិច្ចរបស់អ្នកជំងឺ ដើម្បីឈានទៅសំរេចគោលដៅធ្វើអោយស្ថានភាពអ្នកជំងឺមានភាពប្រសើរឡើងក្រោយពីការព្យាបាល។
មន្ទីរពេទ្យក្វាងចូវទំនើបផ្នែកមហារីកបានបង្កើតក្រុមសំរាប់ធ្វើការព្យាបាលមួយដែលមានការចូលរួមពីផ្នែកផ្សេងៗជាច្រើនសំរាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆយ័និងធ្វើការព្យាបាល,តាមរយះនេះយើងអាចលើកកំពស់ប្រសិទ្ធិភាពនៃកាព្យាបាល មួយផ្នែកទៀតយើងនឹងផ្ដល់សេវាដ៏ល្អគាប់ចិត្តដល់អ្នកជំងឺ,អញ្ចឹងវានឹងមិនបន្ថែមបន្ទុកដល់អ្នកជំងឺ។ ចំនែកឯការទំនាក់ទំនងពត៍មានរវាងអ្នកជំងឺនិងវេជ្ជបណ្ឌិតគឺអាចធ្វើឡើងតាមរយះ ទូរសព្ទ័ ការជួបមុខដោយផ្ទាល់ អ៊ីម៉ែល(Email) អនឡាញ(Online) ដើម្បីជួយពួកគាត់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីក។ សំរាប់អ្នកជំងឺយើងមានក្រុមតូចមួយផ្ទាល់សំរាប់ធ្វើការព្យាបាលដែលមានសមាសភាពដូចជា ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត គិលាននុបដ្ធាយិការ អ្នកជំនាញផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ,អ្នកបកប្រែ។ល។ ដើម្បីបំពេញតំរូវការអ្នកជំងឺគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណះដែលមកពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗ។ អញ្ចឹងហើយធ្វើអោយអ្នកជំងឺស្ថិតនៅក្នុងបរិស្ថានមួយដែលអាចធ្វើការទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនបានយ៉ាងរលូននិងធ្វើការសហការបានយ៉ាងល្អប្រសើរក្នុងការព្យាបាល។